Code Oranje coördineert een netwerk van lokale partijen. De deelnemende partijen wisselen in dit netwerk onderling kennis en ervaring uit, waarbij het met name gaat over de toepassing van Ombudspolitiek, zeggenschap van inwoners en vernieuwing van de democratie. In dit netwerk komen soms vragen (en antwoorden) naar voren, die interessant zijn om breder te delen. Vandaar deze QenA rubriek. De vragen en antwoorden zullen blijvend worden aangevuld.
De keuze door de raad van geschikte wethouders is een belangrijke verantwoordelijkheid van de raad. Het is goed dat lokale partijen er niet vanzelfsprekend vanuit gaan dat een raadslid automatisch een geschikte wethouder is. Diverse lokale partijen (en gemeenteraden) hebben goede ervaringen met het plaatsen van een openbare advertentie, met daarin een verwijzing naar het gewenste profiel van de kandidaat. Een voorbeeld van deze gang zin zaken vind u op deze website (extern).
Code Oranje beschikt overigens over een bestand (een ‘pool’) van geschikte kandidaat wethouders, waar lokale partijen en raden, indien die omstandigheid aan de orde is, een beroep op kunnen doen.
Tenslotte: voor het maken van een profiel is veel online-informatie beschikbaar. Zie bijvoorbeeld de informatie op de website van het kennispunt lokale partijen, al is deze informatie nog wel enigszins toegeschreven naar de traditionele aanpak van coalitievorming: Hoe maak je een wethoudesprofiel
Begin september 2020 noteerden we 32 partijen die actief deelnemen in het lokale partijen netwerk. Voor de duidelijkheid is het goed om te benoemen dat er naast dit aantal partijen ook veel individuele (raads-)leden van lokale partijen (dus op persoonlijke titel) betrokken zijn bij Code Oranje activiteiten. Midden november 2020 staat de teller op 46.
De DoeMee app is ontwikkeld door het bedrijf Vennster, geïnspireerd door het gedachtengoed van de nieuwe democratie. Het bedrijf Vennster staat los van Code Oranje. De DoeMee app is een ‘platform voor modern bestuur’, en biedt een praktische en goed doordachte methodiek voor burgerzeggenschap. In onze ogen is deze app uitstekend geschikt voor toepassingen en experimenten in de (lokale) democratie en voor lokale partijen. Vandaar dat in het Code Oranje lokale partijen netwerk informatie over en ervaringen met de DoeMee app worden uitgewisseld.
Het deelnemen door lokale partijen aan het lokale partijen netwerk van Code Oranje vindt niet zijn basis in een formele relatie. Het deelnemen aan het netwerk gebeurt puur op basis van het ervaren nut. Code Oranje realiseert zich goed dat lokale partijen hun kracht ontlenen aan hun autonomie en tornt daar niet aan.
Toch zijn er lokale partijen die hun affiniteit met het gedachtengoed van Code Oranje tot uitdrukking willen brengen. Daar is in voorzien op twee manieren. De lichte vorm van associatie is het gebruik van het begrip ‘Powered by Code Oranje’. De lokale partij gebruikt dit begrip naar eigen keuze, na afstemming daarover met Code Oranje. Een verdergaande vorm van associatie is dat de lokale partij de naam Code Oranje toevoegt aan zijn naam. De lokale partij behoudt in dat geval zijn autonomie, maar toont daarmee expliciet zijn commitment aan de nieuwe democratie.
Code Oranje onderhoudt informele contacten met organisaties zoals het Kennispunt Lokale Partijen, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, de Nederlandse vereniging voor Statenleden, het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA), de G1000 organisatie, en de VPPG. Geen van deze contacten zijn geformaliseerd, maar waar nuttig en nodig verwijzen wij naar deze organisaties door.
Er zijn inderdaad veel mogelijkheden om inwoners bij hun leefomgeving te betrekken en om de lokale democratie te versterken. We noemen wat voorbeelden: het Right to Challenge, de lokale burgertop, het lokale referendum, de DoeMee app, het raadsakkoord en het maatschappelijk akkoord. Het gaat erom de passende democratische vorm bij het voorliggende vraagstuk in te zetten. Gelukkig is er steeds meer informatie over ervaringen die in den lande daarmee zijn opgedaan. Teveel om op deze plek in een paar zinnen te proppen. Vandaar dat het Code Oranje netwerk lokale partijen is opgezet. Daarin wordt, onder andere in Whatsapp-groepen, door lokale vernieuwers ervaringen uitgewisseld, goede ideeën gedeeld en relevante informatie (en links) over democratische ontwikkelingen verspreid.
